Geofoam Bloklar ile Kaya Düşmesine Karşı Koruma İnşaatı

Otoyol kesimlerinin kaya formasyonlarından yarma kazıları yapılarak geçirildiği vakalarda oldukça dik kaya yarma şevleri ortaya çıkabilmektedir. Kaya şev hendeğinin yeteri kadar geniş olmadığı durumlarda, kaya şevinden kopan parçaların otoyola düşerek can ve mal kaybına neden olması çok büyük bir risktir. Bu riskin ortadan kaldırılması için, proje özelindeki koşullara ve olanaklara bağlı olarak, çeşitli önlemler alınabilmektedir. Otoyol kesiminin deplase edilerek kaydırılması ve kaya şev hendeğinin genişletilmesi kaya düşmesine karşı alınabilecek önlemlerden biridir.

Diğer bir önlem ise kaya düşme riski altında olan otoyol kesiminde bir betonarme koruma yapısı inşa edilmesidir (Şekil 1). Önlem olarak bir betonarme koruma yapısının inşa edilecek olması durumunda, yapının da düşen kaya parçalarından zarar görmesinin engellenmesi gerekmektedir. Bu amaç için koruma yapısı ile kaya şevi arasında yer alan açıklık geofoam bloklar ile doldurulabilmektedir. Bu uygulamada bir “tampon” görevi görmekte olan geofoam bloklar kaya parçalarının yüksek bir enerji ile çarpması sonucu deformasyona uğrayarak enerjiyi soğurmakta ve böylelikle koruma yapısının zarar görmesini engellemektedir.

Image
Şekil 1. Kaya şev düşmesine karşı koruma amacı ile inşa edilen yapının geri dolgusunda geofoam blok uygulaması

Adana – Pozantı Otoyolu’nun Çiftehan – Pozantı arasında yer alan kesiminde kaya düşme riskine karşı inşa edilen tünel yapısında gerçekleştirilen geofoam blok uygulaması bu kullanım alanına ülkemizden bir örnek olarak verilebilir (Şekil 2).

Image
Image
Şekil 2. Geofoam bloklar ile kaya şev düşmesine karşı koruma uygulaması: 2014 yılında Adana – Pozantı Otoyolu Çiftehan – Pozantı Kesimi’nde kaya düşmelerine karşı bir koruma tüneli inşa edilmiştir. Bu koruma tünelinin üzerine geofoam bloklar yerleştirilmiştir. (Kaynak: EPSDER)